در کلینیک روانشناسی بالینی چه کمکی به درمان کودکان و نوجوانان می شود ؟

در کلینیک روانشناسی بالینی مسائلی مختلف کودکان همچون مشکلات رفتاری ، اجتماعی ، شناختی و خانوادگی در کودکان مورد توجه می باشد . بهترین روانشناس کودک جلسات مشاوره را به دو بخش والدین و کودک تقسیم می نماید . برخی از والدین نیاز به آموزش شیوه های مناسب درمانی و برخورد مناسب با کودکان دارند به همین جهت مشاوره والدین در مرکز روانشناسی برای آنها ضروری می باشد . در این جلسات شیوه های فرزند پروری مناسب به والدین آموزش داده می شود و به آنها کمک می شود تا
از احساسات و عواطف کودکان و نوجوانان آگاهی یابند .

انواع اختلالات بالینی در کودک و نوجوان

افسردگی : بسیاری از افراد تصور می نمایند که افسردگی تنها مخصوص به بزرگسالان می باشد زیرا فشار های زندگی بر آنها وارد می گردد و باعث بروز این اختلال می شود . اما در حقیقت اختلال افسردگی در کودکان و نوجوانان نیز شایع است . متخصص روانشناس نوجوان اعتقاد دارد افسردگی نوجوانان باید حتما تحت درمان قرار گیرد زیرا به دلیل حساسیت های سن بلوغ ، ممکن است وجود افسردگی باعث بدتر شدن شرایط روحی نوجوان و آسیبی جدی تا دوره بزرگسالی وی گردد .  از علائم وجود افسردگی در کودکان و نوجوانان می توان به موارد زیر اشاره نمود :

نوسانات خلقی ، مشکلات حافظه ، عدم تمرکز ، احساس بی ارزشی ، عدم فعالیت ، مشکلات جسمی بی دلیل ، تحریک پذیری ، مشکلات اشتها و خواب .

علل بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان چیست ؟

-         خانوادگی : مشاور کودک نقش خانواده را در ایجاد افسردگی بسیار زیاد می داند . کودکان و نوجوانانی که والدین آنها دچار طلاق عاطفی و یا طلاق واقعی هستند ، به احتمال بیشتری در معرض افسردگی قرار دارند . کلینیک روانشناسی بالینی انتخاب نو مشاوره طلاق را برای آماده نمودن کودک برای شرایط پس از طلاق بسیار کاربردی می داند .

-         اجتماعی : مشاور نوجوان اجتماع را عامل مهم بعد از خانواده می داند که بر روان کودک و نوجوان تاثیر می گذارد . بسیاری از نوجوانانی که به مراکز مشاوره مراجعه می کنند از عدم هماهنگی با معلمان و همسالان خود در رنج می باشند . عدم پذیرفته شدن در مدرسه باعث می شود تا این کودکان کم کم دچار افسردگی گردند و نسبت به رفتن در مکان های عمومی از خود بی رغبتی نشان دهند .

-         زیستی : بهترین روانشناس نوجوان در کلینیک های مشاوره گاهی افسردگی را تاثیر بیماری های عفونی و یا فرایند بیوشیمی در مغز کودکان و نوجوانان دانسته و به والدین آنها توصیه می شود تا به متخصص روانپزشک یا مغز و اعصاب برای درمان افسردگی مراجعه نمایند .

وسواس : وسواس در کودکان و نوجوانان به شکل های مختلف بروز می نماید . روانشناس وسواس نشانه هایی همچون : جویدن ناخن ، کندن مو یا پوست ، شستشوی مداوم و افکار مزاحم را از شایع ترین نشانه های وسواس می دانند . کودکانی که اتفاق های بزرگ و نگران کننده ای مانند از دست دادن یک عزیز را در زندگی تجربه کرده اند بیشتر از دیگر کودکان دچار وسواس می شوند . روانشناس نوجوانان خوب بر این عقیده است برخی از این افراد احساس می کنند چنانچه دست از افکار وسواسی خود بکشند اتفاق بدی برای آنها می افتد و یا حادثه ای باعث ایجاد حس پشیمانی در آنها می گردد .

متخصص درمان وسواس بر این باور است که برای وسواس در کودکان و نوجوانان دلایل متعددی همچون : وراثت ، تربیت والدین و وضعیت خانوادگی ، تاثیر گذار است . کودکانی که دچار وسواس هستند ممکن است درباره مسئله ای به شکل مداوم یک سوال را تکرار نمایند و زمان بیشتری را برای انجام فعالیتی که بر عهده آنها می گذارند ، صرف کنند . نشانه های وسواس در کودکان پیچیده تر از بزرگسالان است و ممکن است والدین به راحتی پی به وسواس در کودک و نوجوان خود نبرند .

استرس و اضطراب : بهترین مشاور روانشناس در مرکز مشاوره ، استرس و اضطراب را از شایع ترین اختلالات کودک و نوجوان می داند . اضطراب مرحله پیشرفته تری از استرس می باشد . وقتی کودک دچار نگرانی های شدید و یا عدم توانایی در کنترل شرایط در زمان های خاصی شد ، گفته می شود به وی اضطراب دست داده . وجود استرس و اضطراب تا اندازه ای طبیعی می باشد که زندگی فرد را از مسیر خود خارج نکرده باشد در غیر این صورت نیاز است حتما به یک مرکز روانشناسی برای درمان بالینی مراجعه شود .

روانشناس کودک و نوجوان خوب بهترین زمان برای درمان استرس و اضطراب را بر طبق نظریات رشدی پیاژه در کودکی می داند زیرا در آن زمان می توان شرایط نوجوان را بهتر تغییر داد . کودکان در زمان استرس و اضطراب معمولا واکنش هایی همچون خجالت ، مخفی شدن و مکیدن انگشت را از خود بروز می دهند . پیشنهاد مشاور خوب کودکان در این موارد به والدین این می باشد که در این زمان با تقویت اعتماد به نفس کودک وی را به پیشرفت تشویق نمایند و از هر گونه اجبار برای اجتماعی شدن کودک خود بپرهیزند .

در نوجوانان استرس و اضطراب جنبه های دیگری نیز دارد . تغییرات جسمانی ، صدا و احساسات در زمان بلوغ معمولا برای نوجوانان استرس و اضطراب به همراه دارد . روانشناس نوجوان خوب به والدین پیشنهاد می کنند تا درباره این تغییرات با نوجوان خود گفتگو کنند و از تجربیات بلوغ خود صحبت نموده تا نوجوان از فشاری که بر وی می آید رها شود . تحقیر نوجوان و عدم اجازه برای تصمیم گیری های فردی می تواند باعث شود تا نوجوان اضطراب و استرس شدیدی را تجربه کرده و از میزان اعتماد به نفس وی کاسته شود .

نویسنده : غزاله البهشتی